Kat-ı Sanatı Örnekleri

Kat kelimesi Arapça kesme anlamına gelir. Bu kelimeden türeyen Kat'ı, bir desenin veya yazı istifinin kağıt veya deri gibi tabakalardan oyulmasıyla icra edilen bir süsleme sanatıdır. Ansiklopedik tanımı şöyle geçmektedir: Bir kağıt veya deri üzerindeki yazıyı, motifi, bir kalemtıraşla kesip çıkartarak içi oyulmuş olan parçayı veya çıkan parçayı diğer bir kağıt, bir deri veya bir cam üzerine yapıştırmak suretiyle vücuda getirilen işler. Bu şekil kesilip çıkartıldığı vakit içleri boş kalan kağıt kısmına dişi ve çıkan yazı ve şekle de erkek denir ki, bu erkek veya dişi şekiller ayrı ayrı bir satha yapıştırılarak muhtelif iki levha vücuda getirilebilir. Deriden yapılan kat'ı işleri de vardır. Gerek deriden ve gerek kağıttan yapılan işlere mukatta denildiği gibi, bunları yapanlara katta (çoğulu kattaan) denir. En eski örnekleri deri kullanılarak yapılan eserlerdir.  Kağıt çalışmaları ise 15. Yüzyıldan itibaren görülmeye başlanmıştır.16. Yüzyılın başlarından itibaren Osmanlılarca yaygın bir şekilde kullanılmış ve Türk kat'ı eserleri eşsiz bir gelişim sergilemiştir. Özellikle Kanuni Sultan Süleyman döneminde (1520- 1566) neredeyse tezhip kadar yaygın bir şekilde kitap süslemeciliğinde kullanılır olmuştur. Dolayısıyla tezhip sanatının motif zenginliği ve zaman içindeki evrimi kat'ı sanatına da yansımıştır.

     

 Kat-ı sanatının modern örnekleri özellikle halk eğitim merkezlerinde yapılmaktadır. İlimizde yapılan kat-ı örneklerini sizler için derledim. Önümüzdeki Eylül ayında bende bu kurslara katılıp tablolar yapacağım.

Katı Örnekleri-2 

Türk -İslam sanatları, katı-sanatı, Osmanlı sanatları, kesme sanatı, Turkish-İslamic Arts, Kat-ı Art